As Letras Galegas 2025 chegan cunha ampla programación por toda Galicia para homenaxear a poesía popular oral e as mulleres que a transmitiron de xeración en xeración. A Real Academia Galega decidiu dedicar esta edición ás cantareiras de Mens, entre elas Manuela Lema, Teresa García Prieto, Prudencia e Asunción Garrido Ameixenda, Rosa e Adolfina Casás e Eva Castiñeira. Todas elas foron figuras centrais na conservación e difusión do legado musical e oral galego.
Manifestación en Compostela
O acto central das Letras Galegas terá lugar en Santiago de Compostela, cunha gran manifestación convocada pola plataforma Queremos Galego baixo o lema “Lingua vital xa”. A marcha partirá ás 12:00 horas desde a Alameda, seguindo un novo percorrido: avenida de Figueroa, San Clemente, travesa de Fonseca e a rúa do Franco, para rematar cunha gran foliada na Praza do Obradoiro, conducida pola actriz Isabel Risco. A organización chama á cidadanía a participar con pandeiretas, instrumentos de percusión e moito ánimo. Haberá autobuses organizados desde máis de 30 localidades. “Temos que facer historia para reverter a emerxencia lingüística”, destacou Marcos Maceira, portavoz da plataforma.
A sesión pública da RAG, acto central do 17 de maio, celebrarase no Centro Cívico e Cultural de Malpica de Bergantiños, cun programa que inclúe as intervencións de Ana Boullón, Antón Santamarina e Xesús Alonso Montero, ademais dun concerto das Tanxugueiras. A entrada será libre ata completar aforo e o evento poderá seguirse en directo desde academia.gal.
A Coruña: cultura viva durante catro días
A cidade da Coruña propón unha programación intensa desde o 16 ao 25 de maio, con pasarrúas, foliadas, teatro e música para todos os públicos. Destacan:
-
Venres 16: pasarrúas de Espadana, teatro da A.C. Muñarda no Colón, e unha gran foliada con grupos tradicionais como Cántigas da Terra, Xacarandaina ou Donaire.
-
Sábado 17: novas actuacións en prazas e xardíns con grupos como Ortiga, o dúo Fillas de Eva, e o teatro de Caxoto.
-
Domingo 18: concerto infantil das Letras Galegas, pasarrúas de Pablo Díaz e actuacións en Méndez Núñez de colectivos como Fandangueiras de Mondoñedo ou Talei Ebby Ebby Mackeinzie.
-
Domingo 25: concurso de cantantes en homenaxe ás Letras Galegas 2024 e actuación do dúo Casas & Barcia.
Carballo: un concerto especial co grupo Do Bertau
O Concerto das Letras Galegas 2025 terá lugar no Pazo da Cultura de Carballo o 16 de maio. A agrupación Do Bertau, creada para a ocasión, fará un percorrido musical polas voces e sons da tradición oral desde a Costa da Morte ata o sur de Ourense. O concerto poderá seguirse tamén en liña a través da web do Consello da Cultura Galega e quedará dispoñible na súa mediateca.
Ferrol: homenaxe coral e folk ás cantareiras
O Concello de Ferrol colabora cunha programación especial os días 17 e 18 de maio. Inclúe:
-
Actuacións do Real Coro Toxos e Froles, Gradaílle e Encrucillada.
-
Concerto de Milladoiro no teatro Jofre e de Rosa Cedrón o día seguinte.
-
Homenaxe na praza Rosalía de Castro con recital poético e actuación do grupo de gaitas Agarimo.
Vigo: música, poesía e danza na rúa
O programa ‘Vigo nas letras’ ofrece actividades do 12 ao 17 de maio, incluíndo concertos dos estudantes da Escola de Música Tradicional, actuacións de danza e o espectáculo poético-musical ‘Cantigaéverso’ a cargo de Castro & Welicki. As actividades terán lugar en espazos emblemáticos como o MARCO, a Praza do Rei e a Porta do Sol.
Lugo: paseo literario e teatro na rúa
En Lugo, as celebracións comezaron cun concerto da Banda Municipal, un paseo literario e representacións teatrais de Palimoco Teatro. A cidade tamén acolleu a Feria do Libro, actividades infantís e a entrega de premios do concurso ‘Lingua de Amor’, que buscou fomentar o uso do galego entre a mocidade.
Exposicións e actividades na Biblioteca Juan Compañel de Vigo
A programación cultural complétase con exposicións bibliográficas sobre a tradición oral e a música galega nas bibliotecas públicas da Coruña, con actividades para todas as idades. Destacan:
-
A mostra ‘Galicia e a tradición oral’ e outra sobre ‘A música tradicional galega’ do 5 ao 31 de maio.
-
O espectáculo familiar ‘Unha noite no muíño’, de Felipe Caxoto, o 16 de maio.
-
O concerto de Francisco Castro, que repasará a poesía galega musicada.
Unha homenaxe ás mulleres da tradición
A elección das Pandeireteiras de Mens como protagonistas das Letras Galegas 2025 busca recoñecer o papel das mulleres na transmisión oral da cultura galega. A súa historia, así como a das informantes do Cancioneiro Popular Galego, como Eva Castiñeira, será visibilizada tanto nas actividades presenciais como nos contidos en liña.
Desde o proxecto infantil Primavera das Letras ata o documental web Se canto é porque quero, a Real Academia Galega propón unha homenaxe coral que combina divulgación, investigación e celebración da lingua en todos os seus rexistros.
