A Mesa do Congreso dos Deputados adoptou este mércores un acordo, cos votos do PSOE e Sumar e a oposición do PP, para que as linguas cooficiais poidan utilizarse no hemiciclo xa desde o vindeiro martes, mesmo antes de que se aprobe a reforma do Regulamento do Congreso que se rexistrou con este obxectivo a semana pasada.
De feito, os deputados que o desexen xa as poderán usar no debate de toma en consideración da proposición de lei que contén esa reforma regulamentaria, e que será o único punto do Pleno da orde do día que se celebrará a semana que vén.
Fontes parlamentarias explicaron que a tradución do catalán, o galego e o eúscaro estará garantida desde o martes, posto que o Congreso contratará aos tradutores que estime oportunos de entre os que xa viñan traballando no Senado. Iso si, se alguén quere falar en bable ou aranés deberá autotraducirse.
Ademais, haberá auriculares para que todos os presentes no hemiciclo (non só parlamentarios senón tamén as taquígrafas, xornalistas, convidados ou público) poidan entender a todos os oradores. A Cámara xa conta con auriculares que se utilizaron nas visitas de invitados internacionais pero ten previsto adquirir máis.
Con esta decisión, o PSOE e Sumar dan cumprimento ao anuncio que realizou a presidenta do Congreso, Francina Armengol, no discurso que pronunciou tras a súa elección o pasado 17 de agosto, cando asegurou que as linguas cooficiais poderían utilizarse desde ese mesmo momento. De feito, o seu uso foi a condición que os independentistas de ERC e Junts puxeron ao PSOE para apoiar a elección de Armengol e garantir así unha maioría progresista na Mesa da Cámara.
APROBACIÓN EXPRÉS
Desde os grupos que conforman o goberno de coalición en funcións defenden que este acordo para que se poidan utilizar mesmo antes de modificar o Regulamento tomouse tras constatar que existe unha vontade maioritaria na Cámara de xeneralizar o seu uso, tendo en conta de que a reforma se rexistrou coa firma de PSOE, Sumar, ERC, Bildu, PNV e BNG. Junts non a rubricou pero apóiaa.
Fontes socialistas precisaron que a contratación dos tradutores para o Pleno da semana que vén conta con plena cobertura xurídica grazas ao acordo da Mesa deste mércores e que as que se fagan despois, a primeira para a investidura de Feijóo, estarán amparadas pola reforma regulamentaria que xa estará aprobada.
Tampouco aprecian ningún problema administrativo para unhas contratacións que se enmarcan dentro dos denominados ‘contratos menores’ (inferiores a 15.000 euros se son de subministración ou servizo). De feito, van seguir o mesmo funcionamento que o Senado onde, segundo explicaron, contrátase aos tradutores pleno a pleno. Polo momento, non se falou da posibilidade de que a Cámara se faga cun corpo estable de tradutores.
Ademais, a Mesa deu o visto e prace formal á reforma regulamentaria, que contempla o uso das linguas cooficiais en todos os debates parlamentarios, así como na presentación de iniciativas.
A proposición de lei foi cualificada cos votos do PSOE e Sumar, que tamén acordaron que se tramite polo procedemento de urxencia como pedían os seus promotores, o que implica acurtar os prazos á metade. O seguinte paso terá lugar este xoves, cando a Xunta de Portavoces convoque para a semana que vén a sesión plenaria na que se aprobará de forma exprés.
Así, o martes, día 19, celebrarase o debate de toma en consideración e aprobarase a súa tramitación en lectura única –é dicir, dunha tacada no Pleno e sen pasar pola Comisión de Regulamento, que aínda non se ha constitutido–. Despois, os grupos parlamentarios poderán presentar as emendas que estimen oportunas e, tras o seu debate, o texto quedará aprobado no Pleno o xoves.
AVISO DOS SERVIZOS XURÍDICOS
Os servizos xurídicos do Congreso pronunciáronse a favor da cualificación da iniciativa aínda que avisando de é “moi difícil, se non imposible”, aplicar a reforma “de forma inmediata ou a curto prazo” e de que a súa posta en práctica obrigaría a “reformular todos os procedementos parlamentarios” tal e como están concibidos na actualidade.
A maioría da Mesa asume esas dificultades e xa está a perfilar como debe abordarse a aplicación da reforma, aínda que polo momento acordou preparar a contratación dos tradutores necesarios para o Pleno da semana que vén e os de investidura.
A proposición de lei non menciona expresamente o catalán, o galego ou o eúscaro, senón que permite o uso de “calquera das linguas que teñan carácter de oficial nalgunha Comunidade Autónoma de acordo coa Constitución e o correspondente Estatuto de Autonomía”, o que abre a porta ao aranés e evita a polémica sobre a denominación de catalán ou valenciano.
Esas linguas cooficiais poderanse utilizar en todos os debates parlamentarios, tanto no Pleno e a Deputación Permanente como nas distintas comisións, e todo desde a mesma entrada en vigor da reforma regulamentaria.
PARA TEXTOS ESCRITOS, UNHA TRANSICIÓN DE SEIS MESES
O único que se atrasa é o uso de linguas cooficiais ao presentar textos escritos, pois se establece un período de transición dun máximo de seis meses para adaptar os servizos da Cámara, tempo no que os grupos poderán rexistrar iniciativas en eúscaro ou catalán, pero deberán acompañar a tradución ao castelán.
O Diario de Sesións recollerá as intervencións tanto na lingua cooficial como en castelán, do mesmo xeito que as actas taquigráficas das sesións que fosen declaradas secretas e non publicables. E o Boletín das Cortes publicará as iniciativas escritas na lingua cooficial utilizada e en castelán.
A Mesa do Congreso, ouvida a Xunta de Portavoces, establecerá os procedementos e medios necesarios para garantir os servizos de tradución e interpretación de todas as linguas que teñan o carácter de oficial.
AVANZAR NA LINGUAXE INCLUSIVA
Ademais, na súa proposición de lei os grupos proponentes aproveitan para cambiar o masculino xenérico dos artigos do regulamento afectados, e xa non só se fala da lingua que poderán usar “os deputados”, senón de “os deputados e as deputadas”.
É máis, engádese unha Disposición Adicional para ordenar que “no prazo máis breve posible acometerase unha revisión do texto do Regulamento do Congreso para adecualo á linguaxe inclusiva de xénero”. Avanzar en igualdade é un dos compromisos que veu anunciando a nova presidenta do Congreso para esta décimo quinta lexislatura.