O polaco Kuba leva sete anos vivindo en Barcelona, onde compaxina os seus estudos de filoloxía catalá cun traballo no sector do marketing dixital. Activista de linguas minorizadas e falante de idiomas como o catalán, o occitano ou o siciliano, asegura que o seu interese polas linguas está guiado por unha idea fundamental: a xustiza.
Explica que, ao contrario do que ocorre en España, Italia ou Francia, en Polonia a situación lingüística é bastante homoxénea e non adoitan existir conflitos. Por iso, considera que poder falar a lingua propia, a “lingua da casa”, debería ser un dereito humano básico, sen que a persoa teña que preocuparse por se a entenden ou non.
O seu primeiro contacto co galego foi no ano 2014, cando decidiu traballar como au pair en Santiago de Compostela. Naquel momento, di, apenas tiña coñecementos sobre España e menos aínda sobre Galicia, que considera “bastante invisibilizada”. A familia coa que convivía empregaba o castelán, mais os nenos facían os deberes en galego, o que lle obrigou a facer o esforzo de adaptarse. Lembra que nunha biblioteca atopou lecturas bilingües e comezou a comparar as dúas linguas. Porén, non retomou o galego ata o ano pasado, cando tivo a oportunidade de matricularse en dúas materias —unha de lingua e outra de literatura— na Universidade de Barcelona.
Kuba recoñece que o aspecto que máis lle atrae do galego é a súa literatura. Sinala que, para ser unha lingua minorizada, conta cunha produción ampla e actual, algo pouco habitual noutras linguas deste tipo, nas que a maioría das obras son folclóricas ou de autores xa falecidos. Destaca que no galego se poden atopar libros de ciencia ficción ou con perspectiva feminista ou ecoloxista, o que considera un valor engadido.
Afirma que a xente adoita sorprenderse ao saber que un polaco fala galego, especialmente porque non ten familia nin vínculos directos con Galicia. A súa implicación no activismo lingüístico chama aínda máis a atención, e interpreta esa sorpresa como un síntoma de que a lingua “non vai ben”: se resulta estraño que alguén queira aprendela, di, é que algo falla.
Ao comparar a situación do galego con outras linguas que coñece, apunta que en Cataluña existen leis que protexen o catalán, aínda que moitas veces non se aplican. No caso do occitano, considera que a súa situación é peor ca do galego e que o mellor espazo para practicalo é internet. Sobre o siciliano, lembra que se trata dunha lingua transmitida no ámbito doméstico e sen presenza no sistema educativo, pero que aínda conta con millóns de falantes, aínda que cada xeración a use menos.
Na súa opinión, o galego non está na peor situación das linguas románicas, pero advirte que o seu futuro depende en gran medida das políticas públicas. A quen queira aprendelo, recomenda facelo guiado pola curiosidade e non polas opinións ou o contexto político. Aconsella entrar na lingua a través de contidos que resulten atractivos, como un libro ou unha serie, para despois, se se desexa, profundar na realidade social e política que a rodea.
